Słowa kluczowe
dziecko
niepełnosprawność intelektualną
dziecko z głęboką niepełnosprawnością intelektualną
rodzina motherhood
child
intellectual disability
child with profound intellectual disability
family
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł analizuje wpływ diagnozy niepełnosprawności intelektualnej w stopniu głębokim dziecka na matkę oraz całą rodzinę, zwracając uwagę na proces adaptacji, zmiany w codziennym życiu i konieczność elastyczności. Przedstawia etapy doświadczania sytuacji kryzysowej przez rodziców, począwszy od niepewności i nieakceptacji, poprzez agresję i negocjacje, aż do solidarności i akceptacji nowej rzeczywistości. Artykuł skupia się także na charakterystyce osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim, zwracając uwagę na specyfikę procesów spostrzegania, uwagi, pamięci i mowy u tych osób. Omawia różnorodne aspekty życia rodzinnego, takie jak zmiany w rutynach i planach, wsparcie społeczne, oraz konieczność dostosowania się do nowych potrzeb dziecka. Dodatkowo, artykuł prezentuje specyfikę wychowania dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim, podkreślając znaczenie indywidualnego planu edukacyjnego, różnych form terapii oraz wsparcia psychologicznego dla rodziny. Wramach niniejszej pracy przedstawiono również perspektywę młodej matki w kontekście wychowania dziecka z głęboką niepełnosprawnością intelektualną – wyzwania matki w codziennej opiece nad dzieckiem, włączając w to aspekty emocjonalne, społeczne i praktyczne.
Bibliografia
Aksamit, D. (2021). Wspieranie rozwoju dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym w przedszkolu specjalnym – ujęcie praktyczne. Szkoła Specjalna, LXXXII(4), 297-313. https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.3942.
Baran, J. (2012). Problemy i konteksty wychowania dzieci z uszkodzonym słuchem w przekazach ich słyszących matek. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Brzezińska, A. (2009). Drogi dziecka ku samodzielności: między sprawnością a niepełnosprawnością. W: A. Brzezińska (red.), Droga do samodzielności. Jak wspomagać rozwój dzieci i młodzieży z ograniczeniami sprawności. Gdańsk: Wydawnictwo GWP.
Gałkowski, T. (1979). Dzieci specjalnej troski. Psychologiczne podstawy rehabilitacji dzieci opóźnionych umysłowo. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Gałuszka, I. (2021). Zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze realizowane na terenie miejsca zamieszkania w opinii rodziców dzieci z głęboką niepełnosprawnością intelektualną–analiza na przykładzie wybranych rodzin. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, (43), 98-117.
Gałuszka, I., Ochman, A. (2022). Doświadczanie kryzysu przez rodziców dziecka z niepełnosprawnością intelektualną. Konteksty Pedagogiczne, 2(19), 123–137. https://doi.org/10.19265/kp.2022.2.19.364
Kaźmierska, K. (2004). Wywiad narracyjny jako jedna z metod w badaniach biograficznych. Przegląd Socjologiczny, 53(1).
Koplejewska, M. (2023). Komputer a rzeczywistość. Wykorzystanie gier komputerowych w rozwijaniu wybranych zdolności poznawczych dzieci w młodszym wieku szkolnym na przykładzie badań dzieci z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym. Kraków: Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego & Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana”.
Kościelska, M. (1998). Trudne macierzyństwo. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Maciarz, A. (2001). Psychoemocjonalne i wychowawcze problemy dzieci przewlekle chorych. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Perechowska, M. (2008). Problemy rodzin dzieci niepełnosprawnych intelektualnie. Paedagogia Christiana, 21(1), 145–154. https://doi.org/10.12775/PCh.2008.009
Schuchardt, E. (2005). Why Me? Learning to Live in Crises. WCC Publications.
Sidor-Piekarska, B. (2015). Wybrane aspekty wychowania dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym w perspektywie matek oraz kadry pedagogicznej. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Instytut Pedagogiki.
Stelter, Ż. (2006). Charakterystyka niepełnosprawności intelektualnej. Zagadnienia szczegółowe. W: „Dobry Start” – szkolenia dla usługodawców osób niepełnosprawnych (str. 89-100).
Stelter, Ż. (2014). Znaczenie dziecka niepełnosprawnego intelektualnie dla systemu rodzinnego. Społeczeństwo i Rodzina, 35(2), 105-123.
Twardowski, A. (1995). Sytuacja rodzin dzieci niepełnosprawnych. W: I. Obuchowska (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie (s. 18‒53). Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
Netografia
Lechowicz-Minosora, A. (2012). Wybrane metody terapii dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim. Pobrano z http://zssbrzeg.wodip.opole.pl/WMALM.pdf dnia 22 lutego 2024 roku.