Słowa kluczowe
niepełnosprawność intelektualna
edukacja seksualna sexuality
intellectual disability
sex education
Jak cytować
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest analiza seksualności osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz przedstawienie zasad współczesnej edukacji seksualnej w polskim systemie edukacji. Artykuł skupi się również na omówieniu istniejących problemów i wyzwań, z jakimi boryka się system edukacji w Polsce oraz rozważeniach dotyczących potencjalnych modyfikacji, które mogłyby przyczynić się do jego poprawy. Analiza opierać się będzie na literaturze, międzynarodowych dokumentach, przepisach prawnych oraz raportach z badań dotyczących realizacji formalnej edukacji seksualnej w Polsce i w Szwecji. Artykuł uwzględni również perspektywę społeczną w obydwóch krajach, analizując nastawienie, argumenty oraz różne perspektywy widzenia. Artykuł uwzględni również perspektywę społeczną w obydwóch krajach, analizując nastawienie, argumenty oraz różne perspektywy widzenia. Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną mają prawo do pełnego rozwijania swojej seksualności, a ich zainteresowanie tą sferą życia jest naturalnym elementem ich rozwoju. Obecny stan polskiego systemu edukacji nie zawsze dostarcza wystarczającej wiedzy w zakresie edukacji seksualnej dla tej grupy, co utrudnia pełny rozwój ich zdolności i świadomości w tym obszarze.
Bibliografia
Dec-Pietrowska, J. (2023). Edukacja seksualna w Polsce i systemach edukacyjnych wybranych krajów–modelowe rozwiązania i międzynarodowe inicjatywy. Edukacja Międzykulturowa, 2(21), 69-82. https://doi.org/10.15804/em.2023.02.05
Dora, M. (2013). Lepiej nie mówić. o edukacji seksualnej w Polsce. Przegląd Pedagogiczny, 2, 101-107.
Fornalik, I. (2002). Rozwój psychoseksualny młodzieży z głębszą niepełnosprawnością intelektualną w zależności od środowiska życia. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Gagnon, J., Simon, W. (2005). Sexual Conduct. The Social Sources of Human Sexuality, 2nd edn. Aldine Publishers Company.
Gajdzica, Z. (2007). Edukacyjne konteksty bezradności społecznej osób z lekkim upośledzeniem umysłowym. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Gorajska, M., Kuik, M., Laube, J., Liszewska, U., Madej O. (2018). Edukacja seksualna w Polsce w kontekście promocji zdrowia seksualnego vs tabu seksualne. Psychoseksuologia, 4, 110-120.
Kamecka-Antczak, C., Szafrański M., Wos K. (2023). Wyzwania dla edukacji seksualnej uczniów z głębszą niepełnosprawnością intelektualną w Polsce. W: G. Całek, J. Niedbalski, M. Racław, M. Sałkowska, J. Sztobryn-Giercuszkiewicz, D. Żuchowska-Skiba (red.), Niepełnosprawność i edukacja. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/8331-115-9.04
Kijak, R. (2011). Wstronę rozumienia seksualności osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną. Forum Oświatowe, 1(44), 137-151.
Löfgren-Mårtenson, L. (2009). Adapted Sex and Relationship Education. [ASS, Anpassad Sex och Samlevnadskunskap]. W: L. Löfgren-Mårtenson (red.), Hur gör man? Om sex- och samlevnadskunskap i särskolan. [How Do You Do it? On Sex and Relationship Education in the Special Education School]. Argument förlag, Varberg.
Löfgren-Mårtenson, L. (2012). “I want to do it right!” a pilot study of Swedish sex education and young people with intellectual disabilities. Sexuality and Disability, 30, 209-225.
Löfgren-Mårtenson, L., & Månsson, S. A. (2006). ” Sex överallt, typ?!” Om unga och pornografi. [Sex, like Everywhere?! On Youth and Pornography]. Gothia Förlag AB.
Rawińska, M., Terpiłowski, A. (2017). Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną w opinii nauczycieli i terapeutów. Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo, 2(36), 59-74.
Skolverket, (1999). Skolverkets nationella kvalitetsgranskningar. [The National Quality Review of the National Agency for Education]. Skolverket.
Stanisławski, P. (2004). Seks upośledzany. Integracja, 4, 14-18.
WHO (2010). Standardy edukacji seksualnej w Europie. Podstawowe zalecenia dla decydentów oraz specjalistów zajmujących się edukacją i zdrowiem. Lublin: Wydawnictwo Czelej Sp. z o.o