Abstrakt
Niepełnosprawność intelektualna stanowi znaczące wyzwanie w obszarze zdrowia psychicznego, szczególnie gdy jest powiązana z towarzyszącymi jej zaburzeniami psychicznymi. Niniejsza publikacja przedstawia wybrane problemy zdrowia psychicznego, z którymi mogą zmagać się osoby z niepełnosprawnością intelektualną. Skupia się na wprowadzeniu terminologii dotyczącej depresji, zaburzeń lękowych, schizofrenii i padaczki oraz na tym, w jaki sposób te zaburzenia psychiczne wpływają na osoby z niepełnosprawnościami intelektualnymi. Przedstawia objawy występujące u osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi, które mogą się nieco różnić, niż te doświadczane przez osoby w pełni sprawne. Objawy zależą od stopnia niepełnosprawności. Proces diagnozy nie zawsze jest łatwy. Osoby żyjące z niepełnosprawnościami intelektualnymi i problemami zdrowia psychicznego mogą być bardziej narażone na stres i trudności. Dlatego ważne jest zasięgnięcie wiedzy i świadomości w tym temacie oraz bycie empatycznym w stosunku do osób zmagających się z trudnościami.
Bibliografia
Bobińska, K., Gałecki, P. (2010). Zaburzenia psychiczne u osób upośledzonych umysłowo. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.
Cooper, S.A., Holland, A.J. (2010). Otępienie i zły stan zdrowia psychicznego u starszych osób niepełnosprawnych intelektualnie. W: N. Bouras, G. Holt (red.), Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania u osób niepełnosprawnych intelektualnie. (s. 168-183). Wrocław: Edra Urban & Partner.
Deb, S. (2010). Zdrowie psychiczne a padaczka u dorosłych osób niepełnosprawnych intelektualnie. W: N. Bouras, G. Holt (red.), Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania u osób niepełnosprawnych intelektualnie. (s. 261-272). Wrocław: Edra Urban & Partner.
Dębska, A., Zawadzka, A., Uniejewska, S., Słoma, D. (2020). Psychopathology of mental and behavioral disorders in people with intellectual disability. Journal of Education, Health and Sport, 10(9), 422–430. https://doi.org/10.12775/JEHS.2020.10.09.050
Gurda, B., Malendowicz-Major, B., Steinborn, B. (2019). Zaburzenia ze spektrum autyzmu i padaczka. Neurologia Dziecięca, 28(57), 11-14. https://doi.org/10.20966/chn.2019.57.445
Jędrzejczak, J. (2012). Padaczka stare i nowe wyzwania. Postępy Nauk Medycznych, 1(25), 45-50.
Lennox, N. (2010). Wzajemne zależności pomiędzy stanem somatycznym i zaburzeniami psychicznymi u osób niepełnosprawnych intelektualnie. W: N. Bouras, G. Holt (red.), Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania u osób niepełnosprawnych intelektualnie. (s. 84-94). Wrocław: Edra Urban & Partner
Majewicz, P., Sikorski, J. (2022). Uczeń z zaburzeniami psychicznymi. Wybrane zagadnienia wsparcia psychologiczno-pedagogicznego. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP.
Orzeł, M. (2013). Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania u osób upośledzonych umysłowo. Zeszyty naukowe WSSP, 16, 79-99.
Potempowski, A., Ratajczak, A., Ratajczak, M. (2015). Otępienie w chorobie Alzheimera – zadania opiekunów w zakresie leczenia farmakologicznego. Neuropsychiatria. Przegląd kliniczny, 7(2), 58-63.
Pużyński, S. (2007). Choroba psychiczna – problemy z definicją oraz miejscem w diagnostyce i regulacjach prawnych. Psychiatria Polska, 41(3), 299-308.
Reber, A.S., Reber, E.S. (2005). Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Sturmey, P. (2010). Diagnoza zaburzeń psychicznych u osób niepełnosprawnych intelektualnie. W: N. Bouras, G. Holt (red.), Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania u osób niepełnosprawnych intelektualnie. (s. 2-20). Wrocław: Edra Urban & Partner.
Netografia
PWN. (b. d.). Depresja. W: Słownik języka polskiego PWN. Pobrane 27 lutego 2024 z https://sjp.pwn.pl/slowniki/depresja.html
PWN. (b. d.). Psychiczne zaburzenia. W: Encyklopedia PWN. Pobrane 27 lutego 2024 z https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/psychiczne-zaburzenia;3964123.html
Tomaszewska, A. (2022). Rodzaje otępień – jakie wyróżniamy? Poradnik Gemini. Pobrane 28 lutego 2024 z https://gemini.pl/poradnik/artykul/rodzaje-otepien-jakie-sa/
World Health Organization (2022). World mental health report: transforming mental health for all. Pobrane 27 lutego 2024 z https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/356119/9789240049338-eng.pdf?sequence=1
World Health Organization (2024). International Classification of Diseases Eleventh Revision (ICD-11). Pobrane 28 lutego 2024 z https://icd.who.int/browse/2024-01/mms/en#334423054