No. 15 (2022): Funkcjonowanie osób z niepełnosprawnością w sytuacji pandemii COVID-19
Tematyka podjęta w kolejnym numerze Zeszytów Naukowych Pedagogiki Specjalnej wpisuje się w aktualne wyzwania codzienności związane z funkcjonowaniem człowieka w sytuacji pandemii SARS-CoV-2. Czas pandemii stał się pretekstem do krytycznej oceny zmiany społecznej, która stworzyła realne zagrożenie dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Niniejsza zmiana zdewaluowała dotychczasową wiedzę jako podstawę działania, ponieważ następstwem pandemicznego niepokoju było naruszenie racjonalnego myślenia, stanowiącego istotny aspekt praktyk podejmowanych w codziennym życiu. Dotychczasowe, standardowe działania w codzienności zostały zdominowane przez niepokój i niepewność związane z tym, jak „normalnie” funkcjonować. Każda zmiana stanowi naruszenie stanu równowagi człowieka i sprawia, że musi skonfrontować się z nakazem chwili, w której należy przystosować się do nowych warunków, niepewnością o niestabilną przyszłość oraz ogromnym obciążeniem psychicznym i fizycznym. W tym przypadku globalna epidemia zdeterminowała swoisty stan kryzysu, który dotknął całe społeczeństwa i miał wpływ na funkcjonowanie w wielu obszarach życia, wymuszając przeorganizowanie dotychczasowej egzystencji i przystosowanie się do warunków, które dla każdego człowieka, niezależnie od wieku, były kłopotliwe. Trzeba bardzo wiele wysiłku, by zlikwidować materialne, mentalne i psychiczne skutki zakaźnej choroby COVID-19. W szczególnie trudnym położeniu znalazły się osoby z wybraną niepełnosprawnością, których indywidualne ograniczenia, niezaspokojenie wielu ważnych potrzeb psychicznych i brak poczucia bezpieczeństwa utrudniły funkcjonowanie w sytuacji pandemicznej. Bez wątpienia utrudniony dostęp do rehabilitacji i edukacji z powodu zamknięcia szkół i placówek kształcenia ustawicznego, ograniczenie mobilności, zwiększone ryzyko zarażenia, poczucie osamotnienia dodatkowo przyczyniły się do pogorszenia ich sytuacji życiowej. To właśnie wielowymiarowość zjawisk i konsekwencji związanych z pandemią stały się inspiracją do rozważań, w których młodzi naukowcy próbują ocenić odroczone skutki pandemii, jej konsekwencje psychologiczne, społeczne, wychowawcze i co ważne, proponują nowe rozwiązania pomocowe w wymiarze teorii i praktyki dla osób z niepełnosprawnością. Autorzy artykułów prezentują szeroki kontekst doświadczeń związanych z funkcjonowaniem człowieka w jakże niecodziennej i nietypowej sytuacji, którą spowodowała pandemia koronawirusa SARS-CoV-2.
dr hab. Katarzyna Plutecka, prof. UP
