Keywords
dostosowania
ASD
trudności zawodowe labour market
adjustments
ASD
work difficulties
How to Cite
Abstract
This article analyses the labour market situation of people with autism spectrum disorders and proposes adjustments to improve their occupational functioning. Work and self-realisation are important for a sense of autonomy, but people with ASD often face difficulties in finding work. Despite the many positive qualities and skills of people with ASD, there are still societal beliefs and stereotypes that lead to marginalisation and limited career opportunities for this group. The article also discusses the communication, interaction and sensory problems faced by people with ASD in the workplace. Suggestions for adjustment include changes to broaden public awareness, electronic form of communication and appropriate adjustment of the workspace. Tips that may be useful for these people are also described. It is also important to take into account the individual needs of people with ASD. In a society striving for inclusion, every person should have the opportunity to develop professionally and participate in society. Making appropriate adjustments can significantly improve the situation of people with autism spectrum disorders in the labour market, providing them with opportunities for self-realisation and social inclusion.
References
Buława-Halasz, J. (2017). Rehabilitacja społeczna i zawodowa dorosłych osób autystycznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Czerw, M. (2022). Osoba ze spektrum autyzmu na rynku pracy. Homo et Societas. Wokół Pracy Socjalnej, 7, 107-119. https://doi.org/10.4467/25436104HS.22.008.17351
Danielewicz, D. (2022). Dorośli w spektrum autyzmu – specyfika funkcjonowania, potrzeby, ograniczenia, możliwości. Psychologia Wychowawcza, 66(24), 23-35.
Gajda, M. (2017). Pracownik ze spektrum autyzmu. Integracja, 1(141), 26-29.
Kim, S. K. (2015). Recent update of autism spectrum disorders. Korean journal of pediatrics, 58(1), 8–14. https://doi.org/10.3345/kjp.2015.58.1.8
Lindyberg, I., Woynarowska, A. (2016). Wsparcie dorosłości osób z Autystycznego Spektrum Zaburzeń w Polsce. Rozwiązania systemowe, możliwości i ograniczenia. Niepełnosprawność, 2016, 80-95. https://doi.org/10.4467/25439561.NP.16.005.6831
Mannion, A., Leader, G. (2013). Comorbidity in autism spectrum disorder: a literature review. Research in Autism Spectrum Disorders, 7(12), 1595–1616. https://doi.org/10.1016/j.rasd.2013.09.006
Matson, J. L., Goldin, R. L. (2013). Comorbidity and autism: Trends, topics and future directions. Research in Autism Spectrum Disorders, 7(10), 1228–1233. https://doi.org/10.1016/j.rasd.2013.07.003
Nord, D. K., Stancliffe, R. J., Nye-Lengerman, K., Hewitt, A. S. (2016). Employment in the community for people with and without autism: a comparative analysis. Research in Autism Spectrum Disorders, 24, 11–16. https://doi.org/10.1016/j.rasd.2015.12.013
Oksztulski, M. (2023). Między ideałem a realiami – zakłady aktywności zawodowej a zatrudnienie osób ze spektrum autyzmu. Białostockie Studia Prawnicze, 28(4), 235-252. https://doi.org/10.15290/bsp.2023.28.04.14
Płatos, M. (2016). Ogólnopolski Spis Autyzmu. Sytuacja młodzieży i dorosłych z autyzmem w Polsce. Warszawa: Stowarzyszenie Innowacji Społecznych „Mary i Max”.
Stein-Szała, K. (2019). Osoby ze spektrum autyzmu w drodze ku dorosłości na podstawie działań i doświadczeń Stowarzyszenia Pomocy Osobom Autystycznym Dalej Razem. Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania, 3(32), 41-62.
Strzelecki, D. D. (2023). Samostanowienie jako element rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną – rola podstawowych potrzeb psychologicznych. Niepełnosprawność i Rehabilitacja, 90(2), 54–68. https://doi.org/10.5604/01.3001.0053.8782
Szmania, L. (2016). Możliwości i ograniczenia osób z zaburzeniami spektrum autyzmu w realizacji własnych wizji dorosłości. Studia Edukacyjne, 39, 331–349. https://doi.org/10.14746/se.2016.39.19
Tokarczyk, I. (2018). Przystosowanie stanowisk pracy dla osób o specyficznych potrzebach – studium przypadku. Archiwum Wiedzy Inżynierskiej, 3(2), 30-32.
Tomczak, M. (2019). Osoby ze spektrum zaburzeń autystycznych w cyfrowym środowisku pracy – przegląd rozwiązań technologicznych wspierających integrację. Edukacja Ekonomistów i Menedżerów, 52(2), 45–54.
Walendzik, G., Nowak, V. (2021). Wsparcie osób z autyzmem i zespołem Aspergera: Przygotowanie do samodzielnego funkcjonowania. Kontrola Państwowa, 1, 59-74. https://doi.org/10.53122/ISSN.0452-5027/2021.1.4
Zawieska, W. (red.). (2014). Projektowanie obiektów, pomieszczeń oraz przystosowanie stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych o specyficznych potrzebach. Warszawa: Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy.
Netografia
Sheldon, R. (2021). Autism at Work: Overcoming Challenges. https://www.helpguide.org/articles/autism-learning-disabilities/autism-at-work.html (dostęp: 23.02.2024)