Onoterapia jako forma rehabilitacji psychoruchowej osób z niepełnosprawnością

1/2024, , , , ,

Onoterapia jako forma rehabilitacji psychoruchowej osób z niepełnosprawnością

Onotherapy as a form of psychomotor rehabilitation for people with disabilities

Joanna Gruba
ORCID: 0009-0005-3516-1968
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Aleksandra Czudek
ORCID: 0009-0002-5506-2105
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Abstrakt:

Terapia wykorzystująca kontakty ze zwierzętami, zwana również zooterapią lub animaloterapią stanowi znaczący element zarówno głównych działań leczniczych, jak i terapii wspomagających. Za najpopularniejszą, najłatwiej dostępną i najczęściej stosowaną formę zooterapii na świecie uważa się dogoterapię. Innymi przykładami takiej terapii są m.in. felinoterapia, hipoterapia czy też zyskująca na popularności onoterapia – czyli terapia przy udziale osłów. Badania naukowe wyraźnie dowodzą znaczącego spektrum korzyści wynikających z terapii z udziałem zwierząt. Eksperci zauważają wyraźny wpływ tych terapii na redukcję objawów zaburzeń psychicznych oraz niesprawności fizycznych. Niemniej jednak, głównym celem i najbardziej pożądanym efektem animaloterapii jest poprawa jakości życia jednostki oraz usprawnienie jej codziennego funkcjonowania. To właśnie te rezultaty stanowią centralny punkt zainteresowania naukowców i terapeutów pracujących w obszarze animaloterapii.

Słowa kluczowe: onoterapia, rehabilitacja, niepełnosprawność

Abstract:

Therapy using contact with animals, also called zootherapy or animal therapy, is a significant element of both main therapeutic activities and supporting therapies. Dog therapy is considered the most popular, most accessible and most frequently used form of zootherapy in the world. Other examples of such therapy include: felinotherapy, hippotherapy or the increasingly popular onotherapy – i.e. therapy with the participation of donkeys. Scientific research clearly demonstrates the significant range of benefits of animal-assisted therapy. Experts note a clear impact of these therapies on reducing the symptoms of mental disorders and physical disabilities. Nevertheless, the main goal and the most desired effect of animal therapy is to improve the quality of life of an individual and improve his or her daily functioning. These results are the central point of interest of scientists and therapists working in the field of animal therapy.

Key words: onotherapy, rehabilitation, disability

Propozycja cytowania:
Gruba, J., Czudek, A. (2024). Onoterapia jako forma rehabilitacji psychoruchowej osób z niepełnosprawnością. Zeszyty Naukowe Pedagogiki Specjalnej, 17, 297-312.

POBIERZ PDF

Bibliografia:

  • Bednarczyk, M. (2019). Felinoterapia jako forma wsparcia włączenia społecznego i rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Student niepełnosprawny. Szkice i rozprawy, 17(10), 67-75.
  • Borioni, N., Marinaro, P., Celestini, S., Del Sole, F., Magro, R., Zoppi, D., Mattei, F., Dall’ Armi, V., Mazzarella, F., Cesario, A., Bonassi, S. (2012). Effect of equestrian therapy and onotherapy in physical and psycho-social performances of adults with intellectual disability: a preliminary study of evaluation tools based on the ICF classification. Disability and rehabilitation, 34(4), 279–287. https://doi.org/10.3109/09638288.2011.605919
  • Charry-Sánchez, J. D., Pradilla, I., Talero-Gutiérrez, C. (2018). Animal-assisted therapy in adults: a systematic review. Complementary therapies in clinical practice, 32, 169–180. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2018.06.011
  • Chmiel, K., Kubińska, Z., Derewiecki, T. (2014). Terapie z udziałem zwierząt w rehabilitacji różnych form niepełnosprawności. Problemy Higieny i Epidemiologii, 95(3), 591-595.
  • Dziurka, D., Długosz, B. (2016). Sposoby użytkowania osłów. Wiadomości Zootechniczne, 54(3).
  • Franczyk, A. (2012). Dogoterapia w pracy terapeutycznej. Biuletyn Logopedyczny, 26, 52-64.
  • Gasińska, M., Krupiński, J., Należyty, M., Paszkiewicz, A., Smolak, W., Solecka, I., Strumińska, A., Ustjan, D., Woińska, M. (2007). Kanony polskiej hipoterapii. Polskie Towarzystwo Hipoterapeutyczne.
  • Girczys-Połedniok, K., Pudlo, R., Szymlak, A., Pasierb, N. (2014). Zastosowanie terapii z udziałem zwierząt w praktyce psychiatrycznej. Psychiatria, 11(3), 171-176.
  • Goleman, M., Drozd, L., Karpiński, M., Czyżowski, P. (2012). Felinoterapia jako alternatywna forma terapii z udziałem zwierząt. Medycyna Weterynaryjna, 68(12), 732-735.
  • Horoszewicz, E., Tomczak, E., Niedziółka, R. (2017). Zwierzę terapeutyczne–kot. Wiadomości Zootechniczne, 55(4).
  • Jagielski, D., Jagielska, A., Pyszora, A. (2014). Dogoterapia—historia, założenia, cele. Propozycja zastosowania w opiece paliatywnej. Med Paliat Prakt, 8(4), 163-167.
  • Karatosidi, D., Marsico, G., Tarricone, S. (2013). Modern use of donkeys. Iranian Journal of Applied Animal Science, 3(1), 13-17.
  • Karbowniczek, J., Mielczarek, J. (2016). Dogoterapia jako naturalna metoda wspomagania, leczenia i rehabilitacji dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce, (4/2), 37-45.
  • Łapińska, J. (2014). Potęga kociego mruczenia. Kocie Sprawy, 134–135
  • Madajczyk, M., Wypych, M. (2020). “Domowa dogoterapia” czyli pies dla dziecka z niepełnosprawnością. Gdynia: Fundacja Dogtor, Gdyńskie Centrum Zdrowia.
  • Magiera, A., Klocek, C., Penar, W. (2018). Animaloterapia jako współczesne narzędzie poprawy zdrowia człowieka. Sztuka Leczenia, 2, 85-90.
  • Nawrocka-Rohnka, J. (2010). Dogoterapia jako metoda wspomagania rehabilitacji dziecka z zaburzeniami rozwoju. Nowiny Lekarskie, 79(4), 304-310.
  • Pakulska, J., Rutkowska-Podołowska, M., Podołowski, G. (2010). Nowoczesne formy działalności gospodarczej szansą rozwoju obszarów wiejskich. W: B. Kryk, M. Malicki (red.), Rolnictwo w kontekście zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich (s. 175-194). Szczecin: Wydawnictwo Economicus.
  • Walaszek, R., Szurmik, T., Marszałek, A., Walaszek, K., Burdacki, M. (2016). Medyczne, pedagogiczne, psychologiczne i społeczne oddziaływania hipoterapii. Medycyna Rodzinna, 2, 91-97.
  • Walentynowicz-Moryl, K. (2017). Indywidualny wywiad online–technika asynchroniczna. Relacje. Studia z nauk społecznych, (3), 55-65.

Netografia