Sytuacja osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w Danii

The situation of people with special educational needs in Denmark

Amelia Stajek
ORCID: 0009-0001-8414-9253
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Abstrakt:

W artykule przedstawiono problematykę sytuacji osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w Danii. Tekst prezentuje takie kwestie jak, wyjaśnienie pojęcia specjalne potrzeby edukacyjne w ujęciu literatury naukowej, informacje ogólne o duńskim systemie edukacji. Autorka głównie skupia się na zjawisku edukacji specjalnej w Danii, uwzględniając zdefiniowanie edukacji włączającej w postulacie Konwencji Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ, rys historyczny kształtowania się edukacji specjalnej w Królestwie Danii, formy kształcenia specjalnego i jego elementy w duńskim systemie edukacji. Ujmuje dostosowania treści kształcenia dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w duńskich placówkach oświatowych, przybliża zjawisko systemu zachęt do włączania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi do szkół ogólnodostępnych oraz przedstawia krytyczną analizę współczesnych problemów kształcenia specjalnego w duńskim systemie edukacji, na podstawie danych opartych na analizie jakościowej z wywiadów przeprowadzonych z dyrektorami i dwunastoma kierownikami Pedagogicznych Poradni Psychologicznych w 2015 roku. Tekst zawiera formy edukacji dziecka z niepełnosprawnością w duńskim systemie kształcenia specjalnego oraz jego elementy, a także dane statystyczne dotyczące tematu, oparte na zebranym materiale źródłowym.

Słowa kluczowe: edukacja, niepełnosprawność, integracja, segregacja, klasy specjalne, specjalne potrzeby

Abstract:

The article presents the issue of the situation of people with special educational needs in Denmark. The text presents such issues as, explanation of the concept of special educational needs in terms of scientific literature, general information about the Danish education system. The author mainly focuses on the phenomenon of special education in Denmark, taking into account the definition of inclusive education in the postulate of the UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities, the historical outline of the formation of special education in the Kingdom of Denmark, the forms of special education and its elements in the Danish education system. It captures adjustments to the content of education for students with special educational needs in Danish educational institutions, takes a closer look at the phenomenon of the incentive system for the inclusion of students with special educational needs in mainstream schools, and presents a critical analysis of contemporary problems of special education in the Danish educational system, based on data based on qualitative analysis from interviews conducted with principals and twelve heads of Pedagogical Psychological Clinics in 2015. The text includes the forms of education of a child with a disability in the Danish special education system and its elements, as well as statistical data on the topic based on the collected source material.

Key words: education, disability, integration, segregation, special classes, special needs

Bibliografia:

• Antonik, A. (2016). Edukacja włączająca- porównanie sytuacji w Polsce i wybranych krajach europejskich. Studia Edukacyjne, 39, 291-305. https://doi.org/10.14746/se.2016.38.17
• Dziewulak, D. (2020). Ustroje szkolne państw członkowskich Unii Europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. https://doi.org/10.31268/d.dziewulak.2020.02
• Egelund, N., Dyssegaard, C. B. (2019). Forty Years After Warnock: Special Needs Education and the Inclusion Process in Denmark. Conceptual and Practical Challenges. Frontiers in Education, 4. https://doi.org/10.3389/feduc.2019.00054
• Sochacka, K. (2012). Specjalne potrzeby i specyficzne trudności. W: E. Awramiuk (red.), z problematyki kształcenia językowego (s. 179–194). T. IV. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• van Kessel, R., Walsh, S., Ruigrok, A. N. V., Holt, R., Yliherva, A., Kärnä, E., Moilanen, I., Hjörne, E., Johansson, S. T., Schendel, D., Pedersen, L., Jørgensen, M., Brayne, C., Baron-Cohen, S., Roman-Urrestarazu, A. (2019). Autism and the right to education in the EU: policy mapping and scoping review of Nordic countries Denmark, Finland, and Sweden. Molecular Autism, 10(1). https://doi.org/10.1186/s13229-019-0290-4
• Zawiślak, A. (2007). Organizacja kształcenia specjalnego w duńskiej szkole podstawowej. W: Z. Gajdzica (red.), Rozwój i funkcjonowanie osób niepełnosprawnych. Konteksty edukacyjne i prawne (s. 79-93). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Netografia:

• Eurydice. (b. d.). Systemy edukacji w Europie: Dania. https://eurydice.org.pl/systemy-edukacji-w-europie/dania (dostęp: 24.02.2024).