Wiedza na temat zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD) i opinia rodziców neurotypowych rówieśników dzieci z ASD dotycząca kształcenia inkluzyjnego

Knowledge of autism spectrum disorders (ASD) and the opinion of parents of neurotypical peers of children with ASD regarding inclusive education

Małgorzata Tokaj
ORCID: 0009-0001-8885-016X
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Abstrakt:

Pomimo zmian w społeczeństwie dotyczących postrzegania osób z autyzmem oraz możliwości systemowych ułatwiających kształcenie wszystkich na takich samych zasadach bez względu na swoje ograniczenia, można zauważyć, że rodzice dzieci neurotypowych maja obawy co do edukacji włączającej. Celem tego artykułu jest uzyskanie odpowiedzi na pytania: jaki jest poziom wiedzy rodziców dzieci „pełnosprawnych” na temat spektrum zaburzeń autystycznych oraz jaka jest ich opinia na temat kształcenia inkluzyjnego. Wcelu osiągnięcia zamierzonego celu przeprowadzono badanie, korzystając z dwóch kwestionariuszy opracowanych przez Nowakowską i Pisulę. Uzyskane wyniki wskazują, że ogólny poziom wiedzy rodziców dzieci neurotypowych na temat autyzmu jest dość wysoki oraz zbliżony do grupy nauczycieli szkół podstawowych oraz studentów kierunków nauczycielskich w badaniu autorek kwestionariuszy. Wyniki drugiego kwestionariusza ukazują, że respondenci w większości wykazują optymizm wobec koncepcji edukacji włączającej. Jednakże, kiedy mowa o wspólnym kształceniu ich dzieci z rówieśnikami z ASD, podejście to staje się bardziej zróżnicowane, przejawiające pewne obawy lub wątpliwości. Wzwiązku z powyższym można wnioskować, że ogólna wiedza na temat spektrum zaburzeń autystycznych, nie w pełni przekłada się na opinię na temat kształcenia uczniów z ASD w placówkach ogólnodostępnych.

Słowa kluczowe: wiedza na temat ASD, opinie, rodzice, autyzm, edukacja włączająca, inkluzja

Abstract:

Despite changes in society regarding the perception of people with autism and systemic opportunities to facilitate education for all on an equal basis regardless of their limitations, it is noticeable that parents of neurotypical children have concerns about inclusive education. The aim of this article is to answer the questions: what is the level of knowledge of parents of 'non-disabled’ children about autism spectrum disorders and what is their opinion about inclusive education. In order to achieve the aim, a survey was conducted using two questionnaires developed by Nowakowska and Pisula. The results obtained indicate that the general level of knowledge of parents of neurotypical children about autism is quite high and similar to the group of primary school teachers and teaching students in the study of the authors of the questionnaires. The results of the second questionnaire show that respondents are mostly optimistic about the concept of inclusive education. However, when it comes to educating their children together with their peers with ASD, the attitude becomes more mixed, showing some concerns or doubts. Therefore, it can be concluded that the general knowledge about autism spectrum disorders, does not fully translate into an opinion about the education of students with ASD in mainstream institutions.

Key words: ASD knowledge, opinions, parents, autism, inclusive education, inclusion

Bibliografia:

• Białek, I., Nowak-Adamczyk, D. (2012). Edukacja włączająca – budowla o mocnych fundamentach. Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich, 7, 11-18.
• Bougeard, C., Picarel-Blanchot, F., Schmid, R., Campbell, R., Buitelaar, J. (2021). Prevalence of Autism Spectrum Disorder and Co-morbidities in Children and Adolescents: a Systematic Literature Review. Frontiers in psychiatry, 12, 744709. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2021.744709
• DeStefano, F., Shimabukuro, T. T. (2019). The MMR Vaccine and Autism. Annual review of virology, 6(1), 585–600. https://doi.org/10.1146/annurev-virology-092818-015515
• Gałkowski, T., Kossewska, J. (2000). Autyzm wyzwanie naszych czasów. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Halicki, J., Szafranek, A. (2016). Wybrane aspekty inkluzji społecznej. W: M. Halicka, J. Halicki, K. Czykier (red.), Niepełnosprawność. Poznać, przeżyć, zrozumieć (s. 151-164). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
• Loomes, R., Hull, L., Mandy, W. P. L. (2017). What Is the Male-to-Female Ratio in Autism Spectrum Disorder? a Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 56(6), 466–474. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2017.03.013
• Nowakowska I., Pisula E. (2018). Wiedza na temat zaburzeń ze spektrum autyzmu i opinie dotyczące edukacji włączającej dzieci z tymi zaburzeniami u nauczycieli szkół podstawowych oraz studentów kierunków nauczycielskich. Człowiek – niepełnosprawność – społeczeństwo, nr 2(40), s. 29-47.
• Pisula, E. (2021) Autyzm, przyczyny, symptomy, terapia. Wydanie VI zmienione. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
• Płońska, E. (2020). Niewygodni, niewidoczni i niechciani–formy wiktymizacji osób z autyzmem. W: A. Drabarz (red.), Aksjologiczne i prawne aspekty niepełnosprawności (s. 57-75). Białystok: Wydawnictwo Temida 2.
• Rynkiewicz, A., Janas-Kozik, M., Słopień, A. (2019). Dziewczęta i kobiety z autyzmem, Psychiatria Polska, 54(4), 737-752.
• Treffert, D. A. (2014). Savant syndrome: realities, myths and misconceptions. Journal of autism and developmental disorders, 44(3), 564–571. https://doi.org/10.1007/s10803-013-1906-8